Blog: Weersvoorspelling


Het is niet de eerste keer dat het gebeurt en het zal ongetwijfeld ook niet de laatste keer zijn, maar het blijft een opvallend fenomeen.

De aanleiding voor deze blog is het volgende:

Een vrouw van middelbare leeftijd met knieklachten kwam bij me, ze had reeds een lange voorgeschiedenis van klachten. Haar voorste kruisband had ze 20 jaar geleden met een ski-ongeluk afgescheurd, waarbij ook een scheur in haar binnenste meniscus was geconstateerd. Destijds onderging ze een kijkoperatie waarbij haar meniscus werd gehecht en het weefsel wat nog over was van haar kruisband werd verwijderd. In de 20 jaar na het ongeluk heeft ze altijd rekening gehouden met haar knie, voorzichtig moeten zijn bij het draaien en afstappen, maar desondanks naar eigen zeggen geen echt grote beperkingen gehad. Ze heeft in al die jaren ook regelmatig nog op de lange latten gestaan. Zo ook afgelopen maart, hierbij is ze echter weer gevallen. Hierna werd op de MRI licht letsel geconstateerd aan haar mediale ligament (binnenband knie). Dit was geconstateerd via MRI, alsmede -niet geheel verrassend- een lichte vorm van artrose.

Tot zover geen al te vreemd verhaal, en de anamnese verliep vlotjes. Totdat die kleine, bekende, toevoeging van mevrouw op het eind van de anamnese eruit flapte:

‘Oh ja, ik kan trouwens ook het weer voorspellen via mijn knie..’

Op deze momenten moet ik altijd even schakelen, het liefst ga je zonder er op in te gaan met je anamnese, of vraag je aan de patient of ze al eens hebben gedacht aan een eigen TV-show of familie zijn van Helga van Leur. Niet omdat je onbeleefd wil zijn, maar simpelweg omdat je als fysiotherapeut niet zoveel met deze informatie kan, en het al zeker geen behandelbaar aspect is. Echter, aangezien iemand het noemt, wil diegene er blijkbaar iets over kwijt, dus vroeg ik verder naar haar voorspellende gaven. Mevrouw vertelde dat wanneer ze een bepaalde pijn in haar knie had, ze er zeker van was dat het de volgende dag zou regenen, en dat ze hierbij vaker wel dan niet gelijk had. Heel erg handig voor dagjes uit volgens mevrouw. Toen mevrouw deze informatie kwijt was, heb ik het voor kennisgeving aangenomen en ben ik er verder niet te diep op in gegaan.

Nu is dit hierboven beschreven geval geen uitzondering. Na de openbaring van deze mevrouw ben ik eens op onderzoek uit gegaan.

Er zijn veel gevallen bekend van mensen met chronische knie-pijn of pijn in andere lichaamsdelen die een toename van klachten krijgen bij het veranderen van de weersomstandigheden. Is dit nu echt mogelijk? Het blijkt dat dit één van de oudere en langst lopende discussies in de medische wereld is.

Reeds in 400 v.c. legde Hippocrates de link tussen seizoenen en bepaalde ziektes. De traditionele Chinese term voor Reuma is ‘fengshi bing’, wat vrij vertaald ‘Luchtvochtigheid ziekte’ betekent.

Moderne studies die weersomstandigheden proberen te relateren aan lichamelijke pijn leverden inconsistente resultaten op.

In 1990 beweerde psycholoog Amos Tversky na een onderzoek van een jaar lang bij 18 mensen met reumatoïde artritis dat het vooral tussen de oren zat. De waargenomen pijn bij bepaalde weersomstandigheden zei volgens hem meer over het brein dan over het lichaam.

Toch zijn er ook studies die veranderingen in temperatuur, vochtigheid of luchtdruk hebben gerelateerd aan pijnklachten variëren van reuma, artrose, hoofdpijn, kaak/tand pijn, littekenpijn, lage rugklachten, fibromyalgie en bekkenpijn.

Onlangs vond Timothy McAlindon, chef reumatologie van Tufts University in Amerika, na een studie met 200 mensen met knie-artrose in de Verenigde Staten een link met weersomstandigheden en pijn. Elke 2 weken vulden de deelnemers een online vragenlijst in over hun pijn, en de onderzoekers verzamelden informatie of de weersomstandigheden bij weerstations in de buurt van elke deelnemer. Ze kwamen tot de conclusie dat meer pijn gelinkt was aan een daling in luchtdruk, en met een lagere temperatuur. Een dalende luchtdruk zie je vaak een aantal dagen voor een grote storm. De mensen voelden een toename van pijn voor de storm, en wanneer de storm begon kwam er een verlichting in de pijn.

De wetenschappers zijn er nog niet helemaal uit hoe die luchtdruk nou de pijn veroorzaakt. Een theorie is dat de dalende luchtdruk gevolgen heeft voor de druk binnen gewrichten. Gewrichten zijn omringd door holtes met vloeistof en gassen.

Balloon expandingRobert Jamison, professor anesthesie van Harvard, zegt dat je het kunt zien als een ballon die evenveel druk heeft aan de buitenkant die naar binnen drukt, als aan de binnenkant die naar buiten drukt. Als de druk aan de buitenkant daalt, kan de ballon uitzetten. De ballon is in dit geval het gewricht, als deze uitzet drukt deze mogelijk tegen omliggende zenuwen en ander weefsel. Dit kan pijn als gevolg hebben.

Tot mijn grote verbazing kwam ik er achter dat bepaalde websites met weersvoorspellingen een bepaalde index die voorspelt hoeveel last mensen met reuma zullen hebben als gevolg van het weer, bijvoorbeeld AccuWeather.com. Zie:

Bepaalde testen op dieren hebben ook een relatie gelegd met weersomstandigheden en pijn. Zo is er een studie waarbij cavia’s met een toegebrachte pijnprikkel in de rug reageerden op een daling in luchtdruk door hun achterpoten in te trekken. (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21888946)

In mijn verdere onderzoek kwam ik erachter dat ook andere ziektebeelden een relatie hebben met het weer. Zo lijkt het dat koud weer het risico op een beroerte, hartaanval en plotseling hartfalen doet stijgen. Voorbeeld: Het risico op een hartaanvaal steeg met 7% voor elke 10 graden Celsius daling in temperatuur, volgens een studie met bijna 16000 deelnemers in België, gepresenteerd op de ‘European Society of Cardiology’. Mogelijk door de fysiek zware activiteiten als sneeuwschuiven, maar ook vanwege de kou die het bloed dikker maakt en bloedvaten doet samentrekken, denken de wetenschappers.

Concluderend: Er zijn bepaalde relaties aangetoond met weersomstandigheden en pijn bij patiënten met reuma en artrose. De resultaten van verschillende onderzoeken zijn echter wisselend en dus zijn de meningen nog verdeeld. Zelf ben ik blij dat ik in het vervolg bij mensen met voorspellende knieën iets meer weet- en iets meer kan vertellen over wat er reeds over dit fenomeen bekend is, al is het maar om de ongemakkelijke stilte die vaak volgt op de openbaring te vermijden.

Bronnen die nog niet vermeld staan in de tekst:
http://www.everydayhealth.com/knee-pain/knee-pain-and-weather.aspx
http://online.wsj.com/articles/SB10001424052702304500404579127833656537554
http://www.arthrosurface.com/fitnesshealth/can-joints-predict-weather/
http://www.earthtimes.org/environment/co2/

Laat commentaar achter